Incognito
Door: Melissa Bielsma-Schaaij op 11 maart 2011

Proloog

Lotte Manner wandelt ongegeneerd gapend met haar labrador Sem door het steegje van de Barthostraat. Na een drukke nachtdienst verlangt ze hevig naar haar bed. Ze is koud tot op het bot, maar weet dat dit van de vermoeidheid komt. Ze hoopt dat Sem snel zijn behoeften doet, zodat zij naar dromenland kan vertrekken. Hij is niet aangelijnd, want de oude, trouwe lobbes zal ’m niet smeren. Meestal loopt ze voor de sier met de riem in haar hand.
De straat ontwaakt. Gordijnen gaan open, moeders maken ontbijt en brengen later hun kinderen naar school. Veel mensen zijn al naar hun werk vertrokken, inclusief haar eigen man Gerard. De lucht is lichtgrijs en kondigt regen aan, al ruikt het heerlijk fris en werkt het bijna verkwikkend. Voor de tijd van het jaar is het niet eens zo koud. April doet wat hij wil: gisteren was het warm lenteweer, vandaag gaat het regenen. Lang leve Nederland. De hond hobbelt haar ineens met ongekend enthousiasme voorbij en verdwijnt uit het zicht als hij een achtertuin in schiet. Geblaf klinkt op. Lotte zucht – waarom staat er dan ook geen schutting, tot ze tot een ander besef komt. Hij zal toch niet in iemands achtertuin gaan poepen? Gerard zei al dat het dier een beetje dement leek te worden. Niet dat ze dat geloofde, maar dit gedrag is wel heel vreemd. Ze steekt geërgerd haar hoofd om het hoekje van de tuin. ‘Sém! Ben je nu helemaal...’
Haar adem stokt. Sem snuffelt aan een bos rood haar en likt vervolgens aan een hand die als een witte spin uitgestrekt op het gras ligt. Het is een heel vreemd plaatje: een verzorgde tuin, gebeitste tuinmeubels, opkomende knoppen in de planten en dan een vrouw, liggend op het pas gemaaide gazonnetje om zeven uur in de ochtend.
Behoedzaam gaat ze eropaf en duwt Sem opzij terwijl haar schedel samentrekt. Dit krijg je er nou van, denkt ze terwijl ze met een onbestemd gevoel naar de vrouw kijkt. Al dat gefeest en losbandige gedoe... Daar moet wel een keer ellende van komen. Op een omhoog gestroopt rokje, slipje en een shirtje na, draagt de jonge vrouw in het gras niets. Lotte trekt het rokje hoofdschuddend naar beneden en laat haar blik langs de armen en benen van de jonge vrouw gaan. Vol blauwe plekken en schrammen. Het is niet netjes om een oordeel te vormen over iemand die je niet goed kent, maar de verhalen zijn haar bekend. En toch, wat een feestbeest haar buurvrouw ook is, dit is heel vreemd. Het is duidelijk dat ze geen dutje in haar achtertuin doet of dronken is neergestort. Nee, nu Lotte eens goed kijkt, klopt het van geen kant. Er mist het een en ander en jezus... lééft ze eigenlijk nog wel?
Haar verpleegsters-instinct neemt het over. Ze hurkt en vindt godzijdank een hartslag. Langzaam legt Lotte het hoofd van de vrouw recht en slaakt een kreet zodra ze beurse plekken en schrammen in het gezicht ziet. ‘Mijn god! Welke schoft heeft je dit aangedaan?’
Haar vermoeidheid is verdwenen, en haar vooroor-delen bovendien. Ze is zo alert als het eerste beste alarmsysteem. Ze staat op en grijpt haar mobiel uit haar broekzak. ‘Dit was absoluut geen leuk feestje,’ mompelt ze. Dan wordt haar blik naar het slachtoffer getrokken. De vrouw mompelt terwijl ze probeert op te staan.
‘Niet meer... ik kan niet...’
‘Yara. Wacht even, wacht, niet te snel overeind komen.’
Ze zorgt dat de jonge vrouw weer gaat zitten. Op haar hurken zittend kijkt Lotte bezorgd in een paar groene ogen die dwars door haar heen kijken. Mijn god, denkt ze. Waar ben je geweest en wat heb je moeten doorstaan om zo’n blik in je ogen te krijgen? Of waren het soms drugs?
‘Ik... ik, waar ben ik?’ Angst kleurt haar stem. ‘Duisternis… Nee...’
‘Yara, ik ben het, Lotte van nummer 23. Meid, wat is er gebeurd? Waar ben je geweest?’
‘... weet niet, niets.’
‘Heb je een feest gehad?’
‘Vrienden...’
‘Was je met vrienden?’
‘Kirsten...’
‘En waar is Kirsten nu?’ Lekkere vrienden heb jij, denkt Lotte met een aanzwellende woede in haar maagstreek.
‘Kirsten? Zei ik dat? Ik...’
‘Herinner je wat er met je is gebeurd?’
‘Herinner... ’ Tranen biggelen ineens over haar wangen.
Het wordt Lotte zwaar te moede. Ze is echt wel wat gewend door haar werk, maar nu komt het zo dichtbij. Ze is zich ineens zeer bewust van wat er met Yara gebeurd moet zijn. ‘Kalm maar, je geheugen komt straks wel terug. Ik ga nu eerst een ambulance voor je bellen en dan...’
Alsof Yara een onverwachte prik voelt, spert ze haar ogen wijd open. ‘Nee! Dat hoeft niet, ik...’
Lotte aait over haar haar, dat er als touw uitziet. Voor deze vreemde ochtend is ze altijd een beetje jaloers geweest op dat prachtige rode haar. Yara is een mooie vrouw en het omkijken meer dan waard. Lotte doet dat altijd als ze voorbijloopt, het rode, gekrulde haar werkt als een magneet, je moet het wel mooi vinden. Je moet er naar kijken. Kijkend naar deze klittenbos is ze ineens ongekend blij met haar eigen bruine, iets dunne haar. Tel je zegeningen. ‘Lieverd, je hebt echt medische zorg nodig, je moet worden onderzocht en ook de politie zal...’
‘Geen politie, dat is niet nodig.’ Ze staat ineens op twee benen en zwaait zo gevaarlijk opzij dat Lotte haar snel ondersteunt. Yara kijkt opzij en focust. Dan strompelt ze naar voren en Lotte ondersteunt haar.
‘Er steekt een sleutel uit je achterdeur.’ Lotte opent de deur en helpt haar naar binnen.
Zodra Yara op de bank zit, bekijkt ze haar hand alsof ze net tot de ontdekking is gekomen dat die aan het uiteinde van haar arm zit en ze zich afvraagt wat ze ermee moet doen. Dan heft ze met een ruk haar hoofd.
‘Hoor je dat?’
‘Wat moet ik horen?’
Een rondzoekende blik volgt. ‘Een bonkend geluid.’
‘Ik hoor het niet.’ Lotte kijkt om zich heen, maar hoort of ziet niets bijzonders. Een vrij modern interieur is wat ze ziet. Een glanzend witte salon- en eettafel, een witte muur, de langste muur is zwart, een wit dressoir met daarop een groene plant en een lcd-tv. Op een klein zwart kastje staat een prachtig goudkleurig Boeddhabeeld.
‘Het is al weg.’ Yara kijkt verward om zich heen en laat haar blik op een foto van een wit huis hangen. Een trilling naast haar oog, een flauwe blik van herkenning, maar dan dooft het bijna onmiddellijk. Vervolgens veegt ze met haar handen over haar vieze benen en trekt een gezicht.
Lotte pakt een deken van de bankleuning en slaat hem om een trillende Yara heen. ‘Ik wil je hier wel onderzoeken, als je niet naar het ziekenhuis wilt. Ik ben verpleegster. Het duurt niet lang, maar...’
Met een ruk kijkt Yara haar fel aan. ‘Nee. Ik neem een douche en een aspirine en duik onder de wol.’
‘Ik heb meer vrouwen als jij meegemaakt en later bedankten ze me allemaal.’
‘Ik heb een ongelukje gehad, Lotte. Dat is alles.’
Ze haalt diep adem, wetend dat ze hier een hele kluif aan gaat hebben. ‘Niet dat je er niet naar uitziet, maar de ervaring heeft mij gel...’
Yara staat op waardoor de deken van haar rug afglijdt. Haar blik is angstaanjagend standvastig.
‘Je sleutel zat in de achterdeur, maar jij lag meters verderop,’ probeert Lotte haar te overreden. ‘Waar is bijvoorbeeld je jas? Of je schoenen om maar iets te noemen? Was je op een feest en is dat fout afgelopen?’
‘Nee. Ik heb een beetje hoofdpijn en ik voel me niet fris, maar dat is alles.’
‘Ik wil me nergens mee bemoeien, maar ik wil je zo niet achterlaten. Kan ik iemand voor je bellen? Een vriend, vriendin?’
Yara begint stram door haar huiskamer te lopen en verplaatst onnodig het een en ander.
Op de tafel ligt een blocnote en een pen. Lotte bukt zich. ‘Hier,’ ze wijst naar de tafel, ‘dit is mijn telefoonnummer. Wat dan ook, dag en nacht, je kunt me altijd bellen.’
Zonder naar de blocnote te kijken knikt ze. ‘Dat zal echt niet nodig zijn.’
Lotte weet niet wat ze verder nog zou kunnen doen. Ze is voor het eerst van haar leven bij Yara thuis. Een jaar geleden was er een straatfeest geweest en ze hadden een leuk gesprek met elkaar gevoerd dat ineens een vertrouwelijke toon had gekregen. Niet dat Yara het achterste van haar tong had laten zien, maar ze had wel iets over zichzelf verteld. Ze had het verhaal alleen niet afgemaakt, beseft Lotte nu. Zijzelf was – overduidelijk de fles rosé – best loslippig geweest al had Yara ook gedronken alsof ze een brand van binnen moest blussen. Yara had geluisterd en was vol begrip geweest, maar moest weg omdat ze een afspraak had. Vanaf dat moment zeggen ze gedag als ze elkaar tegenkomen, verder is het contact niet gegaan. Het is haar altijd een raadsel geweest wie Yara echt is. Ze werkt wel, maar is bijna elke avond de hort op – het is vaak donker in het huis – en soms heeft ze vrienden op bezoek. Als Lotte met Sem langs de voorkant van het huis loopt, is de muziek altijd duidelijk te horen. Een feestbeest dat lijkt te werken om de rekeningen te kunnen betalen, maar niet veel diepgang bezit. Seks, drugs en rock and roll, zegt haar man Gerard wel eens.
Gerard zou hun buurvrouw nu eens moeten zien.
Voordat Lotte met Sem de achtertuin verlaat, kijkt ze nog eenmaal om. Yara staat bedenkelijk naar de foto van het witte huis te staren. Vervolgens geeft ze met beide handen een klap op de muur, laat zich er tegenaanvallen en glijdt uit het zicht.

Melissa Bielsma-Schaaij