|
De cursus begint met statistieken, die voor de verandering boeiend zijn. Wat zijn de populairste methoden om iemand om te brengen? Steken met een scherp voorwerp blijkt bij Britse moordenaars favoriet, gevolgd door schoppen en slaan. Daarna komen wurgen, bewerken met een stomp voorwerp, schieten, verbranden en aanrijden, terwijl vergiftigen en verdrinken de minst populaire moordmethodes zijn.
Mijn gedachten dwalen af naar de moordenaars in mijn eigen boeken. Een aantal heeft zich van steekwapens bediend, maar de methoden die statistisch gezien de hekkensluiters zijn, zijn ook gretig toegepast. Zou het er in thrillerland anders toegaan dan in de werkelijkheid? Wijken 'vrouwenthrillers' in dit opzicht af van 'testosteron thrillers'?
Sekse verschillen, het volgende onderwerp in de cursus. Maar liefst negentig procent van de moordenaars is man. Ook als slachtoffers zijn mannen met zo’n zeventig procent in de meerderheid. Vrouwelijke slachtoffers worden in meer dan de helft van de gevallen door hun (ex) partner vermoord, veertien procent door een onbekende. Bij mannen wordt een krappe veertig procent door een vreemde vermoord en is de (ex) partner maar in vijf procent van de gevallen de dader.
Hoe liggen deze cijfers in thrillerland? De typische vrouwenthriller gaat over moorden die door bekenden gepleegd worden. Met een glimlach denk ik terug aan mijn tweede thriller, waarin ik met veel genoegen een mannelijke ex liet sneuvelen. Ook uit boeken van collega schrijvers en schrijfsters herinner ik me een aantal foute mannen die door het ingrijpen van een vroegere geliefde het leven lieten. Bij de hard boiled detectives spelen seriemoordenaars die vreemden ombrengen vaker een rol, maar volgens de nascholingscursus vormt deze fascinerende categorie daders een zeer kleine minderheid.
Inmiddels ben ik beland bij de kern van de cursus, die jammer genoeg teleurstellend is: een goed antwoord op de vraag of moordenaars aan psychiatrische stoornissen lijden ontbreekt. Van de veroordeelde moordenaars in Groot Brittannië heeft ruim 30 procent ooit te maken gehad met de geestelijke gezondheidszorg, maar wat zegt dat? Het enige vrij harde cijfer, is dat zo'n 5 tot 10% van de moordenaars aan psychosen lijdt. Andere stoornissen die genoemd worden zijn persoonlijkheidsstoornissen en middelenmisbruik, maar betrouwbare cijfers ontbreken. Bij Finse moordenaars worden bijvoorbeeld vier keer zo vaak persoonlijkheidsstoornissen vastgesteld als bij hun Britse tegenhangers. Zo groot kunnen de verschillen in werkelijkheid niet zijn.
Is het denkbaar dat iemand die geestelijk gezond is een moord pleegt? Of zit er per definitie een flinke steek los, als je vindt dat je het recht hebt om iemand anders van het leven te beroven? De moordenaar in A Time to Kill van John Grisham was een hardwerkende, liefhebbende vader die de verkrachters van zijn dochtertje in koelen bloede neerschoot. Hij is een uitzondering, een rechtvaardige moord komt niet zo vaak voor. Terwijl dat de enige moord is die gepleegd zou kunnen worden door iemand die ze allemaal op een rij heeft.
In spannende boeken zijn psychotische moordenaars ongeveer even zeldzaam als in het echte leven. In de thrillers die ik de afgelopen tien jaar gelezen of geschreven heb, komen mensen met psychosen vooral voor als neven personages, die de functie hebben de lezer op het verkeerde been te zetten. De daders zijn vrijwel zonder uitzondering mensen die geen oog hebben voor de belangen van anderen, mensen zonder inlevingsvermogen die zich laten leiden door jaloezie en hebzucht. Bij hen schort er duidelijk iets aan de persoonlijkheid. Juist zij zijn als personage interessant, omdat hun gevoelens voor de lezer herkenbaar zijn, al staan hun daden ver van ons af.
De cursus is na het maken van de verplichtte eindtoets klaar. Zijn er andere interessante onderwerpen? De cursus over 'Ziekelijke Jaloezie' lijkt me wel wat, maar net als ik die wil openen, komt er een mailtje binnen. De eindredacteur is klaar met Alibi - ik mag weer met mijn manuscript aan de slag.
* Jeroen Thijssen gebruikte de term ‘het lege schijfsyndroom’ toen hij na zeven jaar schrijven het manuscript van zijn historische roman Solitude inleverde bij zijn uitgever.
Martine Kamphuis
Martine Kamphuis is psychiater en auteur van kinderboeken en thrillers voor volwassenen. In 2006 debuteerde zij met de psychologische thriller Vrij. Binnenkort verschijnt haar negende boek, Alibi, waarin lezers voor het eerst kennismaken met de eigenzinnige psychologe WP, die in volgende boeken opnieuw haar opwachting zal maken.
Met verhalen voor kinderen won Martine twee maal de John Flandersprijs.
Bezoekersreacties:
|
