Wat is nou een ecothriller?

Die vraag krijg ik vaak. Mijn antwoord: een spannend verhaal waarin een milieuvraagstuk of belangrijke milieuproblematiek wordt aangekaart, ook wel een milieu-misdaadroman genoemd. Voor veel lezers zijn mijn boeken hun eerste kennismaking met dit genre. Sommigen denken dat ik dit subgenre zelf heb verzonnen en hoewel ik het mij zeker eigen heb gemaakt sinds ik in 2016 debuteerde met de ecothriller Rauw, ben ik niet de eerste auteur die zich hierin heeft bekwaamd. 

BNN VARA kopte in 2007 dat de eerste Nederlandstalige ecothriller is uitgegeven bij uitgeverij A.W. Bruna: Het Kyoto Complot. Het boek is geschreven door Ruben van Dijk, pseudoniem van een milieudeskundige, en gaat over een Nederlandse journaliste die erachter komt dat een Rotterdamse olieproducent betrokken is bij een complot om het Kyoto-verdrag onderuit te halen. Als ik nog wat verder zoek, vind ik een ouder nieuwsbericht waarin Nobel was hij uit 1999 als eerste Nederlandstalige ecothriller wordt aangemerkt. Dit boek is een pleidooi voor invoering van schone energie. 

Wanneer ik over de grens kijk, gaat de term ‘eco-thriller’ nog verder terug in de tijd. Toch staat de Engelstalige term ‘eco-thriller’ naar mijn idee niet gelijk aan de Nederlandstalige term ‘ecothriller’. Denk aan Jaws van Peter Benchley, Zoo van James Patterson en Jurassic Park van Michael Crichton. Deze zogenaamde ‘eco-thrillers’ gingen over catastrofale sciencefiction of horrorachtige calamiteiten en hadden eerder schadelijke ecologische effecten, zoals de decimering van de haaienpopulatie. Voor het grootste deel gingen ze niet over klimaatverandering, milieumisstanden of reële problemen. 

De Nederlandstalige variant kan eerder worden vergeleken met de ‘environmental thrillers of environmental legal thrillers’ zoals The Pelican Brief en The Appeal van John Grisham uit 1992 respectievelijk 2008. In tegenstelling tot de ‘eco-thriller’ zijn deze niet sciencefictionachtig. Ze bevatten misschien elementen van speculatieve fictie (wat als…) maar in de kern gaan ze over echte milieuproblemen en een hoofdpersoon die worstelt om die problemen op te lossen. 

Mijn ecothrillers Rauw (2016) over de misstanden in de vee-industrie, Beproevingen (2019) over de famaceutische- en proefdierindustrie en Ontworteling (shortlist Beste Nederlandstalige Vrouwenthriller van 2023) vallen onder deze categorie: ze gaan over daadwerkelijke milieuproblemen die wereldverbeteraar en journaliste Lara probeert boven tafel te krijgen en aan te pakken. 

Voor een ecothriller is veel research nodig, meer dan bij een ander thrillergenre. Je stelt namelijk een actueel milieuprobleem aan de kaak en daarvoor moet je inside information hebben. Je komt er niet alleen met plotten, karakteropbouw, feitenonderzoek en een levendige fantasie; je moet mensen spreken en achter de schermen kijken. Voor mijn nieuwste ecothriller Ontworteling, een spannend boek over de ontbossing in het Amazonewoud, sprak ik met vele interessante mensen:

- een groene criminoloog en expert op het gebied van ontbossing en wildlife criminaliteit;

- een journalist, presentator en correspondent Latijns-Amerika bij de landelijke media;

- een regenwoudbeschermer en oprichter van een organisatie die regenwoud opkoopt in Brazilië;

- een inheemse man die mij ontzettend veel inzicht heeft gegeven in het leven van inheemse stammen in het Amazonewoud;

- een forensisch patholoog die mij in detail kon uitleggen hoe lang en in welke mate er nog bloed uit een lijk kan vloeien.

Ben je ook geïnteresseerd in de ecothriller en het verhaal achter mijn boeken?

Maandag 21 oktober van 14:00- 15:15 uur zal ik een lezing geven in Bibliotheek Escamp in Den Haag.

Entree is gratis en mijn inkomsten van de lezing zullen naar het behoud van regenwoud gaan!