Een brief van Arjan Alberts
|
|
|
In mijn thrillerdebuut Natan Z. heb ik binnen de muren van een denkbeeldige tbs-kliniek een wereld gecreëerd die geïnspireerd is op de meest bizarre gebeurtenissen die ik voor justitie in tbs-klinieken onderzocht. Ruim tien jaar deed ik onderzoek naar verboden drugs- en wapenbezit, relaties tussen personeel en tbs-gestelden, kwetsbaarheden in de beveiliging en incidenten met een dodelijke afloop. |
De wereld die ik betrad is een wereld die weinig mensen vanbinnen kennen. De dossiers die ik las blijven voor de meeste mensen gesloten en de rapportages die ik voor justitie opstelde bevatten slechts die informatie die met het publiek gedeeld kon worden. Maar buiten de formele kaders van de onderzoeken om deelden medewerkers tot op directieniveau en zelfs tbs’ers gebeurtenissen met mij die elk voorstellingsvermogen te boven gaan en… ze deelden met mij hun grootste zorgen. Ze vertelden me welke risico’s ze lopen door de vele bezuinigingsrondes. En hoe weinig het soms scheelt dat het echt fout gaat.
In diverse klinieken is sprake van personeelsgebrek in alle lagen van de organisatie. Therapie, die essentieel is voor de behandeling van tbs-gestelden, valt geregeld uit. Managers draaien dubbele afdelingen en zijn daardoor onvoldoende op de werkvloer. Jong en onervaren personeel moet afdelingen met door de wol geverfde manipulatieve tbs’ers draaiende houden, geregeld met een minimale bezetting. De risico’s zijn evident. Personeel heeft minder contactmomenten met tbs-gestelden omdat het daar geen tijd voor heeft én omdat het zich in toenemende mate onveilig voelt. Doordat er minder contact is weet personeel steeds minder van wat er op de afdeling speelt, wat er sluimert, en dat versterkt het gevoel van onveiligheid en het verder terugtrekken van de afdeling in de teamkamer.
Doordat leidinggevenden minder op de afdeling zijn bestaat er tegelijkertijd het risico dat jong en onervaren personeel, in een omgeving waar steeds meer buiten het blikveld van collega’s afspeelt, in de macht van manipulatieve tbs-gestelden komt. En daar waar relaties tussen personeel en tbs’ers ontstaan is het risico levensgroot dat tbs-gestelden zichzelf privileges verschaffen en kan zelfs een situatie ontstaan waarin personeel niet langer de dienst uitmaakt, maar waarin tbs’ers de afdeling overnemen. In die wereld vol (potentiële) uitwassen en misstanden is het niet de vraag of, maar wanneer het misgaat.
Dat is het moment waarop de fictieve wereld die ik in Natan Z. schets werkelijkheid wordt. Natan Z. is meer dan een tbs-thriller, het is een actueel bijna-beeld. Het is een nachtmerrie die terwijl ik dit schrijf ergens in Nederland al werkelijkheid kan zijn. Het is een appel aan de regering om de problematiek serieus te nemen en alle zeilen bij te zetten voor het creëren van een veilig leef- en werkklimaat in tbs-klinieken.
De schokkende werkelijkheid die ik in deze klinieken zag inspireerde me tot het schrijven van deze thriller. Door mijn boodschap te verpakken in een fictief verhaal kon ik, zonder enige terughoudendheid, de bizarre wereld die ik van binnenuit leerde kennen met de lezer delen. Maar tegelijkertijd weet ik dat het water mensen aan de lippen staat, dat er angst leeft dat personeel de controle dreigt te verliezen en dat hierover niet gesproken wordt vanwege die andere angst die de gesloten wereld van de tbs altijd beheerst: de angst voor negatieve publiciteit. Maar juist die publiciteit kan het tij nu keren en aandacht vragen voor de problematiek en voorkomen dat de fictieve wereld die ik in Natan Z. beschrijf, werkelijkheid wordt.
Ik leg mijn boodschap daarom in uw handen. |
|
Een levensgevaarlijk spel tussen een seriemoordenaar en zijn sociotherapeute… We volgen drie personages rondom de seriemoordenaar Natan Z., die vastzit in een tbs-kliniek: zijn advocaat, zijn therapeute en de vrouw van zijn advocaat. De levensgevaarlijke Natan dreigt door fouten van justitie en het slimme werk van zijn advocaat vervroegd vrij te komen, een nachtmerrie volgens iedereen die zijn karakter heeft leren kennen.
In Natan Z. schuren fictie en werkelijkheid angstaanjagend dicht tegen elkaar aan.
Natan Z. – ISBN 9789401610186 – € 20,99
Arjan Alberts (1975) is schrijver en jurist. Hij werkte zeventien jaar voor het Ministerie van Justitie en Veiligheid. De laatste jaren was hij als coördinerend inspecteur verantwoordelijk voor incidentonderzoek in gevangenissen en tbs-klinieken. Sinds 2017 heeft hij zijn eigen juridisch adviesbureau.
