Mariska Overman
Door: Wendy op 1 mei 2017

Onlangs is het debuut van Mariska Overman verschenen: Hoofdzaak. Ik heb het boek mogen lezen en was aangenaam verrast. Benieuwd naar deze auteur legde ik haar een aantal vragen voor.



Wie is Mariska Overman?  

Ik ben 46, woon met mijn man en twee kinderen (en af en toe bonuskinderen) in Hengelo, waar ik na jaren van omzwervingen in o.a. Frankrijk, Gran Canaria en Den Haag weer ben gaan wonen. Ik heb theologie gestudeerd (hoewel ik niet gelovig ben) en heb lesgegeven in levensbeschouwing en filosofie. Ik houd van reizen, lezen en series kijken op Netflix (The Walking Dead is favoriet!). En ik ga nog steeds graag naar houseparty’s en andere dansfeestjes (zoals jarentachtig newwave feesten). 

Welk proces is er aan voorafgegaan voordat je het plaatje compleet had om dit verhaal te kunnen schrijven? 

Ik kreeg ergens in het begin van 2016 de beginzin in mijn hoofd: Het hoofd lag op tafel. Ik vond dat een prachtige zin om mee te beginnen, al had ik toen nog geen idee wat er verder mee moest gebeuren. In juni ben ik achter de laptop gaan zitten, heb die beginzin neergeschreven, en begon met het verhaal. Al schrijvend vormden zich de personages, de verhaallijnen en de uiteindelijke afloop. Het was een bijna magische beleving, de ervaring dat je zonder vooraf erover na te denken, een verhaal kunt laten ontstaan. Het vloeide er bijna als vanzelf uit, alsof het ergens in mij zat te wachten om op papier gezet te worden. Klinkt misschien gek, maar zo ging het wel. 

Was het moeilijk om een uitgever te vinden?

Ik heb veel geluk gehad. Nadat ik de eerste versie van Hoofdzaak af had, ben ik gaan googelen op uitgevers die thrillers uitgeven. Ik kwam snel de Crime Compagnie tegen, en hun site sprak me aan. Puur op gevoel heb ik mijn manuscript als eerste naar hen gemaild. Dat was op vrijdag 4 november, de dag dat mijn man en ik vijf jaar samen waren (ik houd van symboliek…). Maandag de 7e kreeg ik al een antwoord van Ilse (de uitgever), ze wilde het graag uitgeven. Ik heb een dansje in de kamer gemaakt die dag….  

Zijn er overeenkomsten tussen jou en het hoofdpersonage Isabel? Zo ja…welke. Zo nee, wat zijn de verschillen? Zitten er misschien ook autobiografische elementen in dit personage?

Dat is een mooie vraag. Tijdens het schrijven gebruikte ik soms dingen uit mijn eigen leven om haar personage in te kleuren. Ergens schrijf ik bijvoorbeeld dat ze graag koffie uit een percolator drinkt, met opgeklopte melk en caramelsiroop. Dat is iets wat ik zelf graag doe. En zo zijn er wel meer feitelijke overeenkomsten. Tijdens de keren dat ik het manuscript herlas, ontdekte ik dat er op een minder bewuste manier nog meer van mezelf in Isabel terecht was gekomen. Haar verhouding tot David bijvoorbeeld, daar zit veel in van mezelf en de verhouding tot mijn eigen, overleden, broertje. Haar verlangen naar rust en alleen werken, de wijze van verwerken van heftige gebeurtenissen, de fascinatie voor de doden; het zijn allemaal overeenkomsten met mezelf. Ik ben, heb ik eigenlijk pas achteraf ontdekt, meer Isabel dan ik vooraf bedacht had… 

Isabel is postmortaalzorgspecialist en alles wat met haar werk te maken heeft beschrijf je zeer beeldend en gedetailleerd, de lezer moet geen zwakke maag hebben. Was de wijze van beschrijven een bewuste keuze?

Dat was inderdaad een bewuste keuze. Deels omdat ik zelf houd van thrillers die de zaken expliciet beschrijven, deels omdat ik graag wil dat over zaken rondom de dood niet verhullend gesproken wordt. Ik geloof dat het verhullen van, in wezen, normale zaken, het taboe rondom de dood verergert. Daarnaast zie ik zelf ook de schoonheid in de werkelijkheid van het werk met de doden. Het is soms bijna kunst hoe mensen een overledene nog toonbaar weten te maken, en dat is onbeschrijfelijk waardevol voor nabestaanden. Ik hoop dat mensen in die beeldende scenes dat er ook uit halen: dat het waardevol werk is dat in veel gevallen met veel liefde uitgevoerd wordt. 

In hoeverre fascineert het menselijk brein je?

Enorm! Het is de reden dat ik theologie ben gaan studeren. Ik was (en ben) gefascineerd door de vraag waarom de ene persoon gelovig is, en de ander niet. Hoe kan het dat twee mensen eenzelfde ervaring kunnen hebben, en dat de een dat religieus duidt, en de ander niet? En om de link met het thema dood te leggen: hoe kan het dat ik iets niet eng vind en een ander wel, hoe kunnen we zo divers met het thema omgaan? Ik kan natuurlijk niet teveel zeggen, ik wil niet per ongeluk wat verklappen, maar in Hoofdzaak, en in boek twee, is dat ook een belangrijke vraag: hoe kan iemand een mens vermoorden en daar een legitieme reden voor denken te hebben? En de enge vervolgvraag: zou ik dat ook kunnen? (ik durf niet te beweren van niet…) 

Samen met jouw man run je Bureau MORBidee, een bureau gespecialiseerd in het levenseinde en die de dood bespreekbaar maakt. Ook schrijf je voor verschillende websites columns over rouw en dood. Waarom vind je het zo belangrijk om de dood bespreekbaar te maken en waar komt de fascinatie voor de dood vandaan?

Ik geloof dat als we de dood durven bespreken en onszelf pogen te verhouden tot onze sterfelijkheid, we bewuster met ons leven omgaan. Veel mensen realiseren zich pas de waarde van het leven als ze een slechte diagnose krijgen, of als iemand nabij overlijdt. Het zou zo mooi zijn als je vroeger in je leven daar bewust van bent. Het helpt je keuzes te maken en vaker voor jezelf te kiezen, in plaats van voor een ander te leven. Ook als mensen ernstig ziek zijn is praten over de dood goed, het helpt bij het afronden van zaken en bij goed afscheid nemen. En onze ervaring is dat het verbindend werkt. Als je met elkaar over zo’n intiem onderwerp durft te praten, kom je dichter tot elkaar. Dat is mooi. Mijn eigen fascinatie is, maar dat heb ik me pas later gerealiseerd, ontstaan door de dood van mijn broertje. Hij verongelukte toen hij 17 was, ik was toen 21. Het heeft mij op een harde manier geleerd dat het leven zomaar voorbij kan zijn. Donny, mijn broertje, was een grote levensgenieter. Hij haalde eruit wat erin zat. Ik wil dat graag overdragen aan anderen: geniet ervan, je weet niet wanneer het ophoudt.  

De laatste bladzijde van Hoofdzaak doet vermoeden dat we nog meer van Isabel gaan horen. Ben je inderdaad al bezig met een nieuw boek en zo ja, kun je daar al wat meer over vertellen en zien we Isabel daar in terug?

Ik ben inderdaad bezig met een tweede boek, het heet voorlopig Balans. Isabel is opnieuw de hoofdpersoon, ik was nog niet klaar met haar na Hoofdzaak (de lezers die Hoofdzaak gelezen hebben weten waarom… ;-) ), en ook andere personages komen terug. Opnieuw wordt er een brute moord gepleegd, die Isabel en de anderen voor een raadsel stelt. Er wordt een lijk op een open plek in het bos gevonden, de persoon is op een bizarre manier neergelegd. Er lijkt een boodschap in de enscenering te zitten. Maar welke? De persoonlijke verhaallijn gaat eveneens verder: hoe gaat Isabel (en anderen) om met wat er in Hoofdzaak gebeurde? Hoe beïnvloedt dat de onderlinge relaties en hun werk? 

Wat hoop je dat het schrijven je zal brengen? 

Veel rust, en daarmee bedoel ik dat ik het schrijven als een bijna meditatieve bezigheid ervaar. Dat geeft een heerlijke rust. Ik ga ook steeds meer geven om de hoofdpersonen zoals Isabel. Ik merkte zelfs dat ik haar ging missen toen ik afgelopen week het schrijven aan Balans onderbrak vanwege het schrijven van een kort verhaal (een korte zomerthriller). Ook andere personages liggen me na aan het hart. Ze beginnen een soort familie te worden, en dat vind ik wel een onverwacht cadeautje van het schrijven. Het meest bijzonder daarbij is te merken dat lezers hetzelfde lijken te ervaren. In veel reacties wordt gehoopt op een terugkeer van o.a. Isabel in een tweede boek. 

Lees je zelf graag? Zo ja…wat is jouw favoriete genre?

Ik lees héél graag, al zolang ik me kan herinneren. Ik ben begonnen met veel sprookjes, sagen en legenden, en horror/fantasy. In mijn puber- en adolescentiejaren las ik hoofdzakelijk Stephen King. Ergens rond mijn dertigste ontdekte ik de 19e eeuwse Russische literatuur, ik heb alle schrijvers uit die tijd gelezen, met als grote favoriet Dostojevski. Ik lees ook graag (o.a.) Dave Eggers, Michael Houellebecq, David Mitchell (Lees De niet verhoorde gebeden van Jacob dre Zoet: geniaal!) en Donna Tartt. Soms lees ik non-fictie (Lees Sapiens van Yuval Noah Harari!). En ik lees graag thrillers. Mijn favoriete schrijver is RJ Ellory, hij schrijft echt prachtig. De spanningsboog is relatief laag, maar zijn woorden zijn subliem. Ik heb ook veel Patricia Cornwell gelezen ( lekker gedetailleerd ;-) ), Karin Slaughter, Kathie Reichs. En inmiddels lees ik ook de Scandinavische schrijvers, zoals Lars Kepler en Jo Nesbø. Erg blij werd ik ook van Negendoder van Ule Hansen, en ik werd nog blijer van een andere Nederlandse auteur: Thomas Olde Heuvelt. HEX was waanzinnig!  

Heb jezelf nog iets toe te voegen aan dit interview? 

Voor mij ging een wereld open door de publicatie van Hoofdzaak. Ik lees mijn hele leven al veel, maar tot voor kort had ik geen idee van al die online communities die zo actief bezig zijn met lezen en uitwisselen van ervaringen. Ik vind het echt geweldig! Het draagt bij aan een fijn ‘samengevoel’, en dat voelt waardevol. Bovendien vind ik het super dat er door jullie zoveel aandacht wordt besteed aan Nederlandse debutanten (en überhaupt Nederlandse schijvers). Het valt niet mee voor debutanten om een plek op die grote boekenmarkt te veroveren, de aandacht gaat makkelijk naar de gevestigde namen, maar jullie oprechte aandacht maakt dat ik (en ik vermoed dit ook voor collegaschrijvers geldt) het gevoel heb in een warm bad te zijn beland. Dank jullie wel daarvoor!

Mariska, bedankt voor de openhartige antwoorden!

Wendy

Auteursfoto gemaakt door Vicky Keulen van PhotograVics



Bezoekersreacties:
Website Security Test