Tamara: Tijdens het schrijven van het eerste deel in de serie was ik voor een werkproject in twee verschillende piepschuimfabrieken. Dat proces en dat eindproduct vond ik zo fascinerend dat ik toen wist: dit moet ik proberen te omschrijven. Daar waren ook situaties die zich lenen voor een thriller en die ook terugkomen in het boek. 

Tamara: Ik weet grofweg wat er gaat gebeuren, maar dat wist ik toen ik begon met deel één nog niet. Ik zag Renske in eerste instantie meer als een terugkerend personage, zoals Agatha Christie ook terugkerende personages had (Miss Marple, Hercule Poirot, Tommy & Tuppence). Op zichzelf staande verhalen. Maar al schrijvend realiseerde ik me dat ik het zelf leuker vind als er een verhalenboog is over de boeken heen. Die heb ik in deel twee nadrukkelijker opgenomen en zal in deel drie centraal staan. Overigens zitten er in meer personages haakjes/eigenschappen die ik uit kan laten groeien tot een dilemma. Ik weet nog niet of ik dat ook daadwerkelijk ga doen.

Tamara: Ik kreeg bij allerlei bedrijven en projecten zijdelings te maken met arbeidsmigranten. Ongevallen, bijna-ongevallen, slechte voorlichting, beroerde woonsituaties, cultuurverschillen. Ik vond het zo wonderlijk dat er eigenlijk een hele wereld is waar we vrij weinig vanaf weten. Ik vroeg me af waarom iemand huis en haard verlaat om in slechte woon- en werkomstandigheden te leven. Ik wist dat ik dat terug wilde laten komen in deel twee en heb daarom één van de karakters al een Poolse vader gegeven. Voor het schrijven van Isolatie ben ik me nog verder gaan verdiepen. Ik heb rapporten en krantenberichten gelezen, documentaires bekeken, interviews gehouden met mensen die Pools zijn of met Poolse werknemers te maken hebben en heb ook een uitgebreid gesprek gehad met de projectleider arbeidsuitbuiting van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Vervolgens heb je wel een beeld dat je kunt vertalen in een verhaal.

Tamara: De boeken spelen zich in ieder geval af in mijn woonomgeving. Mensen uit mijn buurt herkennen dus gebouwen, wegen en het landschap, hoewel ik wel boerderijen en fabrieken heb gecreëerd die er niet echt zijn. Verder zijn er karaktertrekken van Renske die sommige mensen in mij herkennen (het eindeloos rijtjes maken, de liefde voor chocola en hardlopen), maar verder is het meeste verzonnen. Er is geen echte Marcel, de kinderen, moeder en ex zijn verzonnen en de verhaallijnen hebben nooit plaatsgevonden (voor zover ik weet). 

Tamra: Vooral bij het eerste boek heb ik weleens gedacht wat mensen moeten denken als ze mijn zoekgeschiedenis zien. Hoe maak ik drugs, hoe smaken drugs, wat voel je als je bepaalde drugs inneemt, welke chemicaliën heb ik nodig. Voor boek twee heb ik veel artikelen en rapporten over arbeidsmigranten gelezen, maar ook met Google Earth wijken rondom de Poolse stad Katowice bekeken.

Tamara: Na het schrijven van de eerste Renske thriller heb ik een moordspel gemaakt waarin zij ook speelt. Die gebruik ik bij presentaties over de boeken. Maar in de coronaperiode heb ik dat samen met een game design bureau en een vormgever omgebouwd naar een bordspel zonder Renske, maar wel met een thrillerelement: 100 ways to die at work. Het is een soort escaperoom op papier. Er is iemand in nood, door een bepaald voorval. Als team probeer je die persoon te redden, waarbij je steeds keuzes moet maken. Inmiddels heb ik het derde spel in deze spellenlijn opgeleverd. Achter elk spel zit een heel verhaal en elk spel heeft ook leerdoelen. Zo heb ik mijn werk met mijn hobby gecombineerd.

Tamara: Dat is leuk om te horen. Dit verhaal heb ik als studie geschreven voor deel twee waar de turnhal ook in voorkomt. De hoofdpersoon van het korte verhaal, Edith, komt zijdelings terug in deel twee, zoals Renske ongenoemd en zijdelings voorkomt in het korte verhaal. Er is, voor zover ik nu zie, geen grote rol weggelegd voor Edith in deel drie. 

De geschiedenis van de turnhal is heel heftig. Het is in de oorlog gebouwd als sportcentrum naast het SS-opleidingsinstituut. Het grondwerk rondom de turnhal is uitgevoerd door Joodse mensen. Het merendeel van hen is tijdens dit werk en naderhand overleden door ondervoeding en uitputting. Hier kan zeker een oorlogsroman over geschreven worden, maar ik denk niet dat ik daar de persoon voor ben.  

Tamara: Ik schrijf ook populair wetenschappelijke verhalen. Korte verhalen die meestal starten door een krantenbericht dat ik heb gelezen en wat vanaf daar verder meandert. Deze publiceer ik in een vakblad en op mijn website en er is bij Kosmos Uitgevers een bundel verschenen (Hoe zit dat nou? Zin en onzin over alledaagse verhalen). Dit genre vind ik eerlijk gezegd makkelijker dan de thrillers en kan ik ook goed gebruiken in mijn werk. Daarom wil ik dat blijven doen. 

Tamara: Boek drie zit in contouren in mijn hoofd. Wat er is gebeurd weet ik, maar zoals ook bij de andere twee boeken is de moeilijkheid: hoe schrijf ik het op? Ik ben nu bezig karakers en verhaallijnen uit te werken en schuif met de puzzelstukjes. Hopelijk gaat dit boek iets sneller dan de andere twee. 

Over de inhoud weet ik nog niet wat ik kan zeggen zonder spoilers. Het betreft in ieder geval een onderwerp dat recent in het nieuws is geweest en wat mij persoonlijk erg raakte. Verder speelt het weer in de omgeving van Dieren, Ellecom en Doesburg. Wat ik wel concreet kan zeggen is dat ik de verhaallijn rondom de ouders van Renske in deel drie afrond. Of er dan nog een Renske deel vier komt, weet ik niet.