In gesprek met ... Marianne & Theo Hoogstraaten
Door: Diane Kooistra op 15 december 2023

Met veel plezier heeft Diane Kooistra Wanhoop & Liefde van het auteursduo Marianne & Theo Hoogstraaten gelezen. Daarna legde ze de auteurs een aantal vragen voor.






Ik heb jullie voor het laatst gesproken in 2021 en toen ging ons gesprek over De schaduwkoningin. Ondertussen zijn jullie twee boeken verder waarvan ik er één heb gelezen. Hoe gaat het met jullie sinds ons vorige gesprek?

Dag Diana,

Met ons gaat het nu weer goed. Tijdens een reis afgelopen september naar o.a. Rome en Napels, waar we research deden voor onze volgende historische roman (De gifmengster), is Marianne over een kapotte stoeprand gestruikeld en met haar hoofd op straat geklapt. Twee ambulances met bijbehorend personeel en een arts waren snel ter plekke. Je wilt niet weten hoeveel moeite het ons heeft gekost om te voorkomen dat Marianne in een ziekenhuis in Napels belandde. Toen ze weer bij kennis was gekomen, waren we zo eigenwijs om zelf vast te stellen dat er vrijwel zeker geen sprake was van een hersenschudding en dat alleen de hevig bloedende wond boven en naast haar oog moest worden ontsmet en gehecht. Na veel aandringen bood een arts uiteindelijk ter plekke de noodzakelijke eerste hulp. Nadat Marianne een verklaring had ondertekend dat ze zelf had besloten om zich niet naar een ziekenhuis te laten vervoeren, liet men ons gaan.

Niet dat we daarna probleemloos Nederland bereikten. Marianne voelde zich tijdens de terugreis zo beroerd dat ze op het vliegveld overwoog om terug te gaan en een hotel te zoeken. Dat gaf echter zoveel complicaties dat we besloten dat het gemakkelijker was om toch naar Schiphol te vliegen. Had ze niet beter naar die Italiaanse arts kunnen luisteren? Na thuiskomst bleek dat ze, zonder het te weten, besmet was met het coronavirus. Het had dus niets met haar val te maken. Opluchting, hoe raar dat ook klinkt. Ook Theo werd aangestoken. We zijn een paar weken ziek geweest, maar nu zijn we weer helemaal oké.

Waar vonden jullie de inspiratie voor de boeken rondom Eleonore?

Het is ons inmiddels duidelijk geworden dat je, om goede research te kunnen doen, wel tegen een stootje moet kunnen. Er staat tegenover dat veel reizen op zoek naar inspiratie altijd een schat aan informatie oplevert. Dat is voor ons een onlosmakelijke component van het schrijfproces. 

Altijd zijn we op zoek naar vrouwen die kans hebben gezien om, ondanks de tegenwerking door autoritaire mannen of door religieuze onderdrukking, een belangrijke plek in de geschiedenis te verwerven. Hun levensloop en hun persoonlijkheid moeten aansprekend zijn voor vrouwen. Voor Marianne is dat een absolute must. Dat vind je ook terug in de opdracht die voorin Wanhoop en liefde staat. Voor Theo is het van doorslaggevend belang dat de hoofdpersoon niet historisch is ‘dichtgetimmerd’, maar dat de bronnen veel ruimte laten voor eigen interpretatie en dus voor onze fantasie. Wat we schrijven klopt geschiedkundig in grote lijnen, maar het blijft historische fictie.

Eleonore van Aquitanië stond al lang op een prominente plaats op ons lijstje. Tijdens reizen voordat corona dat vrijwel onmogelijk maakte, hielden we er al rekening mee dat zij het hoofdpersonage van onze volgende romans zou worden. We volgden Eleonore tijdens haar kruistocht, die via Constantinopel, Klein Azië, de eeuwenoude stad Efeze en Attalia (nu de Turkse badplaats Antalya) naar Antiochië en Jeruzalem voerde. Door onderweg veel foto’s en aantekeningen te maken, konden we die tocht in Lust en schande beeldend beschrijven. Voor het vervolg hiervan, Wanhoop en liefde, konden we putten uit meerdere bezoeken aan Jeruzalem. Alle dramatische details rond Eleonores abortus en haar eindeloos lijkende verblijf daarna in die stad, speelden zich af in een setting die we erg goed hadden leren kennen.

We hebben Eleonore ook gevolgd tijdens haar terugreis. Een cruiseschip bracht ons van Jaffa naar de Siciliaanse stad Palermo, weliswaar langs een andere route dan die van Eleonore, maar wel met dezelfde vertrek- en aankomst plaatsen. Vanuit Palermo reisden we daarna via Napels naar Rome, precies zoals Eleonore had gedaan. Al met al leverde het ons zo veel inspiratie op, dat we tijdens de redactieronde van De schaduwkoningin al een aantal hoofdstukken over Eleonore schreven.


Hoe stond haar karakter beschreven in de boeken die jullie raadpleegden en hoe hebben jullie dat om kunnen buigen naar scenes die (zoals ik ook vermeld in de recensie) toch respectvol en gedetailleerd genoeg beschreven zijn dat het beeld duidelijk is?  Waarin ligt daarin jullie grens?


Het karakter van Eleonore zoals wij het hebben neergezet, is het resultaat van moeilijke keuzes. Door de eeuwen heen is het beeld dat auteurs van haar gaven, aan voortdurende veranderingen onderhevig geweest. Geestelijken uit de tijd waarin ze leefde, zoals de beroemde Bernard van Clervaux, noemde haar een dochter van Belial, een duivelin. Misprijzende beschrijvingen van haar kleding en haar uiterlijk  waren standaard. Eleonore was naast echtgenote van de Franse koning Louis ook de soevereine en onafhankelijke hertogin van Aquitanië. Daardoor was ze machtiger dan haar echtgenoot. Voor de geestelijken, de paus en koning Louis zelf was dat nauwelijks te verdragen. En dát vinden we terug in het negatieve beeld dat van haar wordt geschetst. Daar klopte niets van!

Wie was Eleonore dan wel? Een vrouw die zich overgaf aan een extravagant liefdesleven en daarbij zelfs incest niet schuwde? Of de brave ambassadrice van de hoofse liefde en de Aquitaanse cultuur? Deels misschien, maar ook veel meer dan dat: de intelligente, levenslustige en vastberaden jonge vrouw, die ondanks haar zwakheden en haar emoties de mannenwereld de baas bleef. Zo hebben wij haar beschreven.

Stel, je zou Eleonore tegenkomen, wat zou je aan haar willen vragen?

Als we haar nu zouden tegenkomen, zou onze eerste vraag zijn hoe ze het in ‘s hemelsnaam heeft opgebracht om het meer dan vijftien jaar met zo’n kwezel als koning Louis en zijn schijnheilige, op macht beluste geestelijken uit te houden.

Welke personen uit de geschiedenis hebben jullie nog meer op jullie lijstje staan om over te schrijven? Kortom, wat zijn jullie schrijfplannen?

Onze schrijfplannen. We werken al een paar maanden aan De gifmengster, een roman over Lucrezia Borgia, een vrouw die niet uit de geschiedenis is weg te denken. Dat komt vooral omdat zij de dochter was van paus Alexander de zesde, de beruchte Borgia-paus. Over haar zijn boeken geschreven, films gemaakt en er bestaat zelfs een opera over haar leven. Meestal wordt zij voorgesteld als de beeldschone en meedogenloze mannenverslindster die haar rol in het moord- en machtsspel van de Borgia- familie vol overgave meespeelde. Feitelijk valt niet te ontkennen dat nogal wat mensen in haar directe omgeving een gewelddadige en soms gruwelijke dood stierven. Maar was dat allemaal door haar toedoen? En was ze werkelijk zo gevoelloos en wreed? Of hebben we, net als bij Eleonore, met een zwarte mythe te maken? 

Het was voor ons weer een feest om ons op al het beschikbare materiaal te storten. Het boek begint als Lucrezia op haar sterfbed ligt, in een doodsstrijd die dagenlang zal duren. Haar daden, misdaden en geesten uit het verleden spoken door haar hoofd. Om zichzelf rekenschap te geven vertelt ze aan haar inmiddels overleden kinderen het verhaal van haar leven, zoals zij het heeft beleefd. In het volgende hoofdstuk maken we kennis met de dertienjarige, lieve en naïeve Lucrezia, die door haar vader, de paus, en haar broer Juan zo wordt gemanipuleerd, dat ze een kardinaal vergiftigt. Voor ze goed en wel van de schok is bekomen wordt ze uitgehuwelijkt aan een veel oudere man. Daarna raakt haar jonge leventje in een stroomversnelling van intriges, complotten en gewetenloze Borgia-moorden.




Diane Kooistra



Bezoekersreacties:
Website Security Test