Aline in gesprek met ...Anne van Zwieten
Door: Aline van Wijnen op 16 december 2022

Als liefhebber van ballet en van alles wat ermee te maken heeft kon ik een thriller met een ballerina in de hoofdrol niet aan me voorbij laten gaan. De thriller Vleugellam van Anna van Zwieten bleek een verrassend verhaal waarover ik graag een paar vragen stelde aan de auteur.







Aline: Anne, in de bio achter in je boek staat niet veel informatie over jou. Waar ben je geboren? Waar woon je nu? Wat heb je gestudeerd en wat doe je in het dagelijks leven?

Anne: Ik ben in Leiden geboren en woon al jaren in Leiderdorp (wat naast Leiden ligt) Ik kom nog wekelijks in Leiden en vandaar ook dat mijn boeken zich allemaal rondom Leiden afspelen.

Ik ben altijd talig geweest. Van tiener af aan liep ik met notitieblokjes in mijn jaszak en verzon korte verhalen. Ik heb Schroevers gedaan en diverse schrijversopleidingen. Maar ik ben ook een autodidact. Dus, ik begon eerst gewoon aan een manuscript en besloot daarnaast een schrijfopleiding te doen en van kledinginkoopster begon ik mijn eigen kledingzaken en haalde ondertussen het detailhandelsdiploma dat je toen nog nodig had. Die winkels heb ik zestien jaar gehad. Tot ik ondertussen moeder was en ons tweede kind, een meisje, door een medische misser meervoudig beperkt werd. Toen bleek de combinatie eigen zaken en de zorg te veel. 

Ik verkocht mijn winkels en begon www.stichtingnadja.nl. Vernoemd naar onze dochter. Ik heb speelplekken rolstoeltoegankelijk en rolstoel bespeelbaar gemaakt en organiseer al twaalf jaar spel- en soosavonden voor jongeren met meervoudige beperkingen. Daarnaast schrijf ik columns in het magazine Veine, een tijdschrift voor ouders met een kind met een beperking.

Aline: Als fan van ballet en thrillers was ik direct aangetrokken door de cover van Vleugellam. Heb jij iets met het ballet?

Anne: Zeker. Ik heb zelf heel fanatiek gedanst. Vanaf mijn achtste tot ongeveer mijn achttiende deed ik aan klassiek ballet, modern ballet en tapdansen. Heb veel opgetreden. Daarna heb ik jaren niet gedanst omdat ik bezig was met mijn opleidingen en carrière. Sinds een jaar of tien ben ik fanatiek salsadanser.

Aline: Je eerste twee boeken zijn romans. Heb je altijd een wens gehad om een thriller te schrijven of kwam dat onverwacht?

Anne: Nee, dat was niet onverwacht. Sterker nog, mijn eerste manuscript was een thriller maar die schreef ik voor mijn schrijfopleidingen en was gewoon niet goed genoeg voor publicatie. Ik heb het jaren laten liggen, geen zin om te herschrijven. 

Bij Keerpunt, mijn eerste boek, las een redactrice mee en toen het verhaal spannend werd (er zou een moord plaatsvinden) heeft ze mij dit afgeraden. Zij vond het verhaal beter als psychologische roman en ik heb naar haar geluisterd. Maar ik besloot: ooit komt er een thriller.

Aline: Ik ben altijd benieuwd naar het ontstaan van het idee van een boek. Hoe ben je erop gekomen? 

Anne: Terwijl ik voor mijn tweede boek, De setarspeler op zoek was naar een uitgever, wilde ik doorschrijven. Na wederom een roman wilde ik nu echt gaan voor die thriller die er nog moest komen. Nederland zat in de eerste lockdown en net als veel mensen, wandelde ik veel. Tijdens het lopen in de natuur liet ik mijn gedachten stromen, zintuigen op scherp, notitieblok in de aanslag. En weet je, dan kan alles inspiratie zijn: een vogel die met een krijsend geluid overvliegt, een platgetrapt muisje op het pad, het gevoel dat een wandelaar achter je te dicht op je loopt… dan begint bij mij al snel het associëren. 

Aline: Je boek is heel invoelend geschreven. Beleef je tijdens het schrijven wat je personages meemaken of lukt het je om een afstand te bewaren tot het verhaal?

Anne: Nee, ik lééf in het verhaal. Het gaat zelfs zo ver dat als ik even helemaal niet met mijn boek bezig ben, tijdens winkelen of zo, ik ineens kan denken: ‘nu zou personage zus of zo dit zeggen…’ Voor mij worden het levensechte figuren. Dan moet ik wel om mezelf lachen hoor. Ze komen voort uit mijn brein maar fantasie en werkelijkheid lopen soms door elkaar. 

Sterker nog, tijdens het schrijven, voor een (heftige) scène, maak ik regelmatig een mindmap. Een lijstje met trefwoorden of ik ga freewriten. Dat betekent: pen neerzetten en schrijven zonder stoppen voor een aantal minuten. Niet letten op hoe je zinsbouw is, dat doe ik pas als ik het uitwerk op de computer. Gewoon schrijven wat er in je opkomt bij een bepaalde setting/sfeer. Dan verplaats ik mezelf in het personage en bedenk wat hij of zij voelt, ruikt, denkt, ervaart. Ik wil juist geen afstand. Het moet allemaal levensecht.

Aline: Ik moet bekennen dat sommige scènes zo heftig waren dat ik het boek even moest wegleggen. Hoe was het voor jou? Heb je die scènes in een keer geschreven of had je daar moeite mee?

Anne: Haha leuk om te horen. Ik heb vriendinnen die het boek niet eens durven te gaan lezen. Ikzelf vond het heerlijk om die scènes te schrijven. Ik zat echt gniffelend achter mijn computer. En ja, die schreef ik juist in één keer helemaal uit. Ik zat er dan zo in op dat moment dat ik niet halverwege zou kunnen stoppen. 

Maar voor de goede orde: er zitten een aantal van dat soort scènes in, met name in de tweede helft van het boek, maar het is echt niet één en al gruwelijk. Het is juist een karakter gedreven plot. Als het goed is, snap je als lezer waarom de dader doet wat hij doet. Het is niet een simpele badguy die maar wat doet omdat hij daar zin in heeft. 

Aline: Absoluut. Het had echt meerwaarde voor het verhaal. Hoe is het schrijven van een thriller je bevallen? Ga je daarmee door?

Anne: Ik vond het heerlijk om te doen maar ik kan je al verklappen dat boek vier weer een roman wordt. Een op waarheid berustend verhaal. Een heftig verhaal waarbij ik zelf moet denken aan wat een docent van een schrijfopleiding ooit zei: ‘Een verhaal is niet snel te bizar. Sterker nog, de waarheid, het echte leven is soms onvoorstelbaarder dan een auteur kan verzinnen.’

Het is geen spannend verhaal in de zin van moord en doodslag maar een heel intens, persoonlijk verhaal. Maar neemt niet weg dat er ooit weer een thriller komt, hoor. 

Aline: Je maakt me heel nieuwsgierig naar dat boek! Je hebt het over je schrijfopleiding. Denk je dat je je boeken niet zonder die opleiding had kunnen schrijven? Wat waren de belangrijkste lessen?

Anne: Het had wel gekund, ik wil zeker niet zeggen dat iedereen eerst een opleiding moet volgen. Maar mij heeft het wel geholpen mijn eigen stijl te ontwikkelen en niet in bepaalde valkuilen te stappen. Daarnaast is auteur zijn een heel solistisch bestaan. Iets wat mij goed past maar door de opleidingen werd mijn werk door veel mensen gelezen en bekritiseerd en daar groei je van.

Aline: Je hebt de slechterik in dit verhaal zodanig uitgediept dat ik haast medelijden met hem kreeg. Dat vind ik heel knap. Leer je je personages kennen voordat je aan het schrijven begint of tijdens het schrijfproces?

Anne: Voordat ik begin te schrijven denk ik mijn personages helemaal uit. Soms met foto’s uit tijdschriften erbij. Uiterlijke kenmerken, gekke trekjes, beroep, achtergrond, loopje, hobby’s, alles. Een schrijfdocente zei ooit: ‘Ik weet zelfs hoe mijn personage haar thee drinkt.’ Nou, zo ver gaat het dus. Mijn personages zijn de basis ingrediënten. 

Wat het verhaal zelf betreft ontstaan er vaak wel tijdens het schrijven nieuwe lijntjes. Het begin en het eind heb ik wel voor ik begin, maar daar tussenin kan nog wel het een en ander ontstaan.

Aline: Je bent nu druk bezig met de promotie van je boek: boekpresentatie, signeersessies. Sommige schrijvers vinden dat lastig, de andere genieten er juist van. Hoe is het voor jou?

Anne: Ik vind de aanloop naar de boekpresentatie heel leuk, maak er ook altijd een happening van met lezingen, muziek of anderszins om het op te leuken. Ik kijk er ook niet tegenop om zelf voor een zaal te spreken. Ook de signeersessies vind ik leuk. MAAR: ik mis het schrijven al snel. 

Ik merkte de vorige keer dat het een beetje schizofreen voelde om De setarspeler in de markt te zetten terwijl ik al met Vleugellam bezig was. Daarom schrijf ik nu niet. Maar ik popel en ben toch al weer met research bezig. 

Aline: Je zorgt fulltime voor je dochter en je hebt een stichting. Het lijkt me druk genoeg. Waar haal je je schrijftijd vandaan?

Anne: Dat is een kwestie van heel strak plannen en discipline. Ik zet altijd een week van te voren kruisen in mijn agenda die ik reserveer om te schrijven, anders is je dag zo opgeslokt. Ook met triviale zaken als het huishouden en boodschappen. Dus het is ook een kwestie van goed organiseren, efficiënt denken. Een uurtje gaan zitten om te schrijven ergens tussendoor werkt voor mij niet. Ik denk in dagdelen. Ik schrijf het liefst overdag als het huis stil is en heb mezelf minstens 2500 woorden per week opgelegd. Als ik daar op vrijdag niet ben, kan ik me echt onrustig voelen.

Aline: Heb je research moeten doen voor bepaalde dingen in je boek? Hoe heb je het aangepakt?

Anne: Zeker. Zonder te veel te verklappen: Ik heb bepaalde gebieden goed moeten bestuderen, me moeten verdiepen in een bepaalde ziekte en ik heb een boek gelezen over gierzwaluwen, want deze vogel heeft op metaforische wijze een rol in het verhaal.

Aline: Wanneer begin je weer met het schrijven?

Anne: Nu focus ik me nu nog op de promotie van Vleugellam, maar in januari begin ik weer met schrijven. Ik heb er heel veel zin in. Overigens heb ik wel al heel wat A4-tjes met aantekeningen, ingevingen, verhaallijnen en uit te werken ideeën. En ik heb al een trip gepland naar Wenen, want daar wil ik research doen voor het volgende boek.

Aline: Wat is het schrijven voor jou, Anne? Werk? Hobby? Iets heel anders?

Anne: Werk én hobby. Werk omdat ik het heel serieus en mezelf allereerst als schrijfster zie en hobby omdat ik er nog niet van kan leven. Het werk wat ik voor mijn stichting doe, doe ik als moeder van, met alle liefde die ik in me heb. En het maakt me heel blij als ik de kinderen gelukkig zie. Maar mijn eigen persoonlijke geluk zit hem toch in mezelf terugtrekken en te reizen in mijn hoofd. Op avontuur. Want dát is schrijven voor mij.

Aline: En je maakt je lezers gelukkig me je verhalen! Dank je wel voor je antwoorden, Anne, en veel succes met je boek. 

Aline van Wijnen



Bezoekersreacties:
Website Security Test